Wie maakt eigenlijk onze nieuwe natuur?

Column Mary Fiers – Wie denkt aan de aanleg van nieuwe natuur, denkt al snel aan de grote terreinbeherende organisaties. Maar in Brabant wordt een aanzienlijk deel van de nieuwe natuur juist gerealiseerd door een bont gezelschap van andere natuurmakers: particulieren, stichtingen, agrariërs en ondernemers. Mensen en organisaties met heel verschillende achtergronden, motivatie en mogelijkheden.

Vrijwillige realisatie van nieuwe natuur is de belangrijkste uitvoeringsstrategie voor nieuwe natuur van de provincie Noord-Brabant, en daar geven wij als Groen Ontwikkelfonds Brabant uitvoering aan. Sinds de start zijn vele honderden hectares gerealiseerd of in voorbereiding, vooral dankzij deze brede groep initiatiefnemers. Het is belangrijk om dat zichtbaar te maken, omdat nog altijd het beeld bestaat dat vooral grote natuurorganisaties de Brabantse nieuwe natuur realiseren, terwijl dat in de praktijk niet zo is.

Serieuze voortgang boeken met vrijwillige natuurrealisatie vraagt een gerichte en doordachte aanpak voor al die verschillende natuurmakers. Het vraagt ook wendbaarheid en creativiteit van onze kant: steeds opnieuw kijken wat wél kan en waar kansen liggen.

Toch merken we dat het draagvlak soms onder druk staat. Steeds vaker horen we de opmerking dat “het laaghangend fruit nu wel geplukt is”. Die aanname doet echter geen recht aan de werkelijkheid: grondeigenaren maken vandaag andere keuzes dan gisteren – en morgen weer nieuwe. Wat lang onhaalbaar leek, kan ineens binnen bereik komen. Er dienen zich telkens nieuwe initiatiefnemers aan met energie, ambitie én middelen.

Een ander hardnekkig beeld is dat zwaardere natuurtypen alleen goed gerealiseerd en beheerd kunnen worden door gevestigde organisaties. Natuurlijk vraagt natuurontwikkeling om vakmanschap, maar ook onder nieuwe natuurmakers is veel kennis, betrokkenheid en leergierigheid aanwezig. Zij bouwen ervaring op en zoeken naar samenwerking als dat nodig is.

Als vrijwillige natuurrealisatie een blijvend succes wil zijn, is het nodig om deze beelden bij te stellen en nieuwe natuurmakers met een open houding tegemoet te treden. Alleen dan blijven we samen ruimte maken voor nieuwe natuur in Brabant – ook in de komende jaren. En vergeet niet: Natuurmonumenten is ook ooit ontstaan uit een particulier initiatief.

Mary