‘Met natuurontwikkeling kun je vele kanten uit’

• Project voedselbos en klimaatbuffer
• Locatie Leende
• Initiatiefnemers Paul Henselmans, en José Wouters
• Omvang 5,2 ha
• Periode 2022
• Natuurtype kruiden- en faunarijk grasland, droog bos met productie (ondernemend natuurnetwerk)

In mei 2021 belde zijn moeder: of hij wist dat net buiten Leende een perceel te koop staat. Nee, dat wist Paul Henselmans niet, terwijl hij en zijn vriendin toch al enige tijd op zoek waren naar een huis met een stuk grond. Ja, zei zijn moeder, maar dit is dan ook iets anders. Dit is grond om natuur op te maken.

Toch wekte het Henselmans’ interesse, vertelt hij in de achtertuin van zijn woonhuis in Waalre. Als werktuigbouwkundige hield hij zich bezig met de rol van nieuwe technologieën in de omslag naar alternatieve en duurzame vormen van landbouw. Neem agroforestry, een tak van sport die Henselmans al jaren fascineert. ‘Het is een zeer energie-efficiënte manier om voedsel te produceren: je hoeft niet jaarlijks te ploegen, kunstmest en pesticiden zijn uit den boze, en door de gelaagde beplanting wordt enorm veel zonlicht opgenomen. Ik denk dan: hoe kunnen we zulke vormen van voedselproductie nog beter maken, bijvoorbeeld met plukrobots of nieuwe gereedschappen?’

Na het telefoontje begonnen de raderen in Henselmans’ hoofd direct te werken. Wat als hij een eigen plek had om nieuwe technologieën te testen? Wat als hij een plek had om zelf te experimenteren met natuurinclusieve vormen van voedselproductie? ‘Voor mij staat dit project voor het benutten van de kracht van de natuur. Daarmee kun je zoveel kanten uit.’ Dat bleek wel toen ook vriendin Charlotte den Butter mogelijkheden zag. Als GZ-psycholoog vormt het toekomstige bos een ideaal decor voor buitenpsychologie.

‘De natuur bevat zoveel metaforen voor alles wat we in het leven meemaken’

‘Ik stel me daar wandelsessies voor. De natuur bevat zoveel metaforen voor alles wat we in het leven meemaken – dat geeft mij handvatten voor de therapieën die ik geef.’ Om de vijf hectare in de wacht te slepen ging Henselmans voortvarend aan de slag met een biedingsplan. Met hulp van familie, kennissen en experts dompelde hij zich onder in de wereld van de natuurontwikkeling. Hij deed zelfs meerdere cursussen om goed beslagen ten ijs te komen. De vragen stapelden zich immers op. Hoe haal je de verdichte grondlaag het beste weg? Welke soorten zorgen voor een hoge biodiversiteit? Hoe past dit stukje bos in het natuurnetwerk? Hoe werkt de door het GOB gevraagde klimaatbuffer die nodig is om overtollig regenwater uit het dorp op te vangen?

De vragen stapelden zich op. Hoe haal je de verdichte grondlaag het beste weg? Welke soorten zorgen voor een hoge biodiversiteit? Hoe past dit stukje bos in het natuurnetwerk? Hoe werkt de door het GOB gevraagde klimaatbuffer die nodig is om overtollig regenwater uit het dorp op te vangen?

Welke soorten zorgen voor een hoge biodiversiteit? Hoe past dit stukje bos in het natuurnetwerk?

Het jonge stel heeft genoeg ideeën om het voedselbos te benutten. ‘Natuurlijk de oogst van vruchten en noten, maar ook workshops, de wandelsessies van Charlotte, en techniekontwikkeling. Het duurt wel even voor het bos begint te floreren, dus we hebben nog genoeg tijd om dit uit te werken.’

Henselmans is minder gaan werken om het project vlot te trekken, want, zo zegt hij, ‘je kunt nog zo gepassioneerd zijn, als je onvoldoende tijd hebt, krijg je het gewoonweg niet rond.’ Uiteindelijk betaalde het harde werk zich uit. Op vakantie in Florida ontvingen ze in 2022 het bevrijdende telefoontje. ‘We waren superblij dat we de inschrijving hadden “gewonnen”. Dit bos zal pas over 100 jaar volgroeid zijn, maar we maken het zo snel mogelijk “ons bos”.’