“Je stuurt door de mist, je vaart een koers waarvan je onderweg de precieze richting bepaalt en daarop bijstuurt,” is een van de adviezen in ‘Onzekere Zaken’. Deze interessante publicatie van Brabant Kennis laat je zien hoe je in onzekere tijden toch vooruitgang kunt boeken. En hoewel het essay alweer een jaar geleden is verschenen is de inhoud ervan actueler dan ooit.
Onze samenleving ziet zich voor de uitdaging gesteld om tal van grote problemen -wij noemen ze ook wel ‘opgaven’- op te lossen, die bovendien, om het nog eens extra lastig te maken, vaak ook op elkaar ingrijpen. Om een aantal van de opgaven te noemen waar ook wij in Brabant mee te maken hebben:
- Het tekort aan water.
In het recent gepresenteerde rapport ‘Zonder water, geen later” van de adviescommissie Droogte worden grote zorgen uitgesproken over de waterhuishouding in Brabant. We pompen te veel grondwater op en voeren te snel en te veel water af; - We produceren te veel stikstof.
Een ingewikkeld vraagstuk dat in de afgelopen maanden veel aandacht heeft gekregen en waar zowel nationaal als provinciaal oplossingen voor bedacht moeten worden; - De slechte kwaliteit van ons grond- en oppervlaktewater.
De waterkwaliteit in Nederland is in de afgelopen jaren wel iets verbeterd, maar lang niet snel genoeg. In 2027 moeten alle EU-lidstaten voldoen aan de doelen van Kaderrichtlijn Water (KRW), maar het ziet er niet naar uit dat Nederland die gaat halen. Tenzij er extra maatregelen worden genomen. De Nitraatrichtlijn is daar een voorbeeld van. Het moet ervoor zorgen dat de verontreiniging van het grond- en oppervlaktewater door nitraat vermindert en zo de kwaliteit ervan wordt verbeterd; - Het gaat nog steeds niet goed met de biodiversiteit.
Het gaat nog steeds niet goed met de biodiversiteit in de wereld. Ook niet in Nederland; - De agrarische sector ontkomt niet aan veranderingen.
Nederlandse boeren mochten jarenlang meer mest uitrijden dan hun Europese collega’s. Die uitzonderingspositie houdt in 2027 op te bestaan. Het maakt de noodzakelijke transitie van de landbouw nog urgenter.
De grote lijnen van wát er moet gebeuren zijn geschetst. Echter, hóe al deze veranderingen, in samenhang met elkaar, moeten worden aangepakt is nog onduidelijk. Het enige wat vaststaat is dat er haast is geboden.
Het dilemma is dat aan de ene kant de noodzaak om veranderingen in gang te zetten wel degelijk wordt gevoeld, maar er anderzijds onzekerheid bestaat over hoe dat moet worden aangepakt en wat de effecten van de maatregelen zullen zijn. Het leidt ertoe dat veel mensen een pas op de plaats maken. Ze wachten liever totdat er meer duidelijk is. Die, alleszins begrijpelijke, houding zorgt voor vertraging in plaats van versnelling.
Wij merken dat dagelijks. Samen met veel andere partijen realiseren we het Natuurnetwerk Brabant. Ook wij zien veel twijfel. Moeten we doorgaan met onze plannen of kunnen we beter wachten?
Het is volgens mij de kunst om juist dóór te gaan met al die initiatieven die ons dichter bij de oplossingen brengen. Immers, de richting van die oplossingen is in veel gevallen wél duidelijk, ook al is niet alles tot achter de komma uitgewerkt.
De tijd waarin we leven vraagt om ambitie en lef. Of zoals het eerdergenoemde rapport Onzekere Zaken het zo treffend omschreef: “Je stuurt door de mist, je vaart een koers waarvan je onderweg de precieze richting bepaalt en daarop bijstuurt.” Daarom is mijn devies: blijf niet in de mist turen. Kom in beweging. Stap voor stap en koersvast. Alleen dat brengt ons dichterbij de eindstreep.
Mary Fiers
directeur Groen Ontwikkelfonds Brabant
mfiers@brabant.nl