Streekboerderijen (1): het idee
Op Slabroek bij Uden worden de principes van agroforestry in de praktijk toegepast. Streekboerderij BoerInNatuur ontwikkelt er een gevarieerd voedsellandschap van circa 25 hectare groot. Het bedrijf produceert noten, bessen, fruit, graan, groente, zuivel, eieren en vlees en zorgt gelijktijdig voor het beheer van de natuur en het landschap.
BoerInNatuur staat model voor de natuurinclusieve streekboerderij, zoals het gelijknamige fonds die op meer plekken in Nederland wil stimuleren.
Deel 1: het idee
Landbouweconoom Coen van Beuningen stond aan de wieg van het idee van de natuurinclusieve streekboerderij. “In de streekboerderij werken we met verschillende landschapseenheden, zoals voedselbossen en heggenlanden, die we steeds zorgvuldig inbedden in het bestaande cultuurlandschap én die daar extra diversiteit aan toevoegen.”
Op de boerderij in Uden is het heggenland het meest prominent aanwezig. Het heggenland levert noten en fruiten, terwijl tussen de heggen, op stroken van 25 meter breed, koeien grazen en veevoer wordt geteeld. Elders wordt graan verbouwd tussen de heggen, in wisselteelt met hooiland. De voedselbossen bestaan uit rijen struiken met bessen en ander fruit, met daartussen smallere stroken van zes meter breed waar kippen de schadelijke insecten wegpikken en zorgen voor extra bemesting. Recent is ook een bos met dode sparren omgevormd in een gemengd, halfopen bos. Dit wordt een multifunctioneel bos waar ook voedsel uit komt, bijvoorbeeld paddenstoelen.
Op dit moment lopen op de boerderij in Uden 7 koeien, 20 schapen en meer dan 100 kippen, in mobiele kippenrennen. “Dieren zijn een essentieel onderdeel van het ecosysteem op de streekboerderij”, zegt landschapsarchitect Pieter Veen, bestuurslid van het fonds. “De koeien, schapen en kippen verhogen de veerkracht en helpen om nutriëntenkringlopen te sluiten. De melk wordt verwerkt tot zuivelproducten. Van de mest wordt compost gemaakt om de groei en bloei van de gewassen te ondersteunen. Voor dat laatste wordt een innovatief houtsnipperbed ontwikkeld, dat ervoor zorgt dat urine en vaste mest direct worden gescheiden.”
Zo wordt zonder kunstmest, bestrijdingsmiddelen en geïmporteerd krachtvoer een duurzame én zeer diverse productie gerealiseerd, waardoor de inputkosten worden gehalveerd. Veen: “Op deze boerderij in Slabroek wordt het bewijs geleverd dat natuur en voedselproductie elkaar kunnen versterken.”
Wilco de Zeeuw vult aan: “Wij willen graag excelleren op landbouw én natuur. De eerste signalen zijn dat ons dat gaat lukken.”
Hij en zijn partner Debbina van Vuuren hebben in het najaar de Ode aan de Natuurmakers ontvangen. Bekijk het filmpje.
Lees ook:
deel 2 – streekboerderijen: de praktijk
deel 3 – streekboerderijen: de toekomst
Meer weten? Kijk op www.streekboerderijen.nl of www.boer-in-natuur.nl