Tussenland
De wereld verandert en het Brabants landschap verandert mee. Dat was zo en zal altijd wel zo blijven. Deze verandering kan soms overweldigend zijn en pijn doen, maar het biedt ook nieuwe kansen.
Om die constante verandering van het Brabants landschap te benadrukken, gebruik ik vaak het begrip ’tussenland’. Dit begrip geeft ruimte om op een meer ontspannen manier met alle veranderingen in het huidige Brabantse landschap om te gaan en je te realiseren dat niets voor eeuwig is.
Neem bijvoorbeeld het boerenland, waarop Nederland de afgelopen decennia wereldleider is geworden in efficiënte voedselproductie. Dat is geen natuurverschijnsel, maar een logisch gevolg van beleidskeuzes die direct na de Tweede Wereldoorlog werden gemaakt.
In de huidige tijd staan we voor nieuwe uitdagingen. We willen het landschap aanpassen aan de steeds duidelijkere effecten van klimaatverandering en de afnemende biodiversiteit een halt toe te roepen. Het helpt om bij het zoeken naar oplossingen de logica van het landschap te volgen. In de beleidswereld heet dat “water en bodem sturend”.
Dit is eenvoudiger gezegd dan gedaan, realiseer ik me. Regelmatig lopen de huidige belangen en de meningen nog te veel uiteen en lopen de spanningen op. Veranderingen van het landschap gaan met strijd gepaard. Ook dat is van alle tijden.
Maar stel je eens een toekomstig Brabants landschap voor, met in plaats van de vele lege stallen en schuren, veel nieuwe coöperatieve boerderijen die de lokale economie en de gemeenschapszin bevorderen. Een toekomstig landgebruik met innovatieve landbouwmethoden die zowel de biodiversiteit bevorderen als bijdragen aan een gezonde bodem en goede water- luchtkwaliteit. Is dat geen hoopvol perspectief voor velen?
De geschiedenis heeft bewezen dat er veel mogelijk is in het Brabantse landschap. Laten we morgen, of liever nog vandaag beginnen. Met vallen en opstaan, maar altijd met een grote ambitie en de overtuiging dat we samen een nieuw Brabants landschap kunnen realiseren. De essentie van vooruitkomen is immers een eerste stap zetten.